“Dinsdagavond 23 juni, 19.00 uur. Het bedrijfsrestaurant van het expeditieknooppunt aan de Westergracht in Haarlem is volgelopen. Hier en daar hoor je wat gemopper: “Ik hoop niet dat het lang gaat duren. Mijn werk ligt stil.” Niemand weet dan nog dat tien minuten later één van de grootste reorganisatie in de geschiedenis van PTT Post zal worden aangekondigd. Vanaf een groot videoscherm deelt de directeur van PTT Post, de heer A.J. Scheepbouwer, mee dat zes expeditieknooppunten verdwijnen. De zaal houdt de adem in. Zit Haarlem er bij? Ja. Verbazing en teleurstelling is op de gezichten in de zaal te lezen.”

Eenzelfde soort bijeenkomsten is op vele andere plekken in Nederland gepland. Het management heeft een uitgebreide training gekregen over inhoud en presentatie van de boodschap. Zo ook de directeur van het EKP: Hans Nijhuis. Na Scheepbouwer neemt hij het woord en vertelt dat zijn eerste reactie “shit” was, waarom een EKP dat kwaliteit levert en dat mensen ervaren als een fijne werkplek. Hij legt uit dat er zes nieuwe “hubs”  komen, waar 98% van de briefpost automatisch op loop gesorteerd wordt. Het besluit is op geografische gronden genomen. Van 500 man (220 ftes) op de Centrale Verdeelplaats en op Expeditie Briefpost verdwijnt het werk. Hij vertelt dat door het natuurlijke verloop niemand werkeloos hoeft te worden, wel komt er een personeelsstop, ook voor Amsterdam. Maar het werk zal wel anders zijn, op een andere plaats en op een andere tijd. Hans Nijhuis weet nog niet waar het hub komt. Niet in Hoofddorp, het hangt ook af van het IJ-oeverproject. De voorzitter van de Onderdeelscommissie weet nog hoe gevochten is voor de bouw van het EKP in Haarlem, maar hij ziet het voor de toekomst van Post als een logische stap en is blij dat iedereen vroeg is ingelicht. Men vertrouwt ook op een goed sociaal Plan. En het eerste jaar dat genoemd wordt is pas 1996. Met de wijsheid van nu valt op dat niet genoemd wordt dat de hubs niet meer aan het spoor zullen liggen. In hetzelfde nummer van de Noordwester lezen we dat op 2 juli Regiodirecteur Peter van Minderhout in Haarlem op bezoek is om een 1 meter hoge wisseltrofee voor het beste EKP uit te reiken….

Gerard Heuvelman, in 1992 directeur van de Regio Noord-Oost kijkt terug op het communicatietraject rond de opheffing van de EKPn. Wat is hem van die tijd bijgebleven.

“Grote reorganisaties worden zorgvuldig voorbereid, inclusief de interne en externe communicatie tijdens de aankondiging.  En een grote reorganisatie  is het aankondigen van een Briefpost 2000 programma, met daarbij de opheffing van 12 EKpn zeker. Maar ook van belang is dat medewerkers zo iets niet uit de krant vernemen, op TV zien of tegenwoordig op social media zien staan. Dus communicatie waarbij iedereen recht wordt gedaan is bij een “reorganisatie-bedrijf” als het huidige PostNl  bijna hogere wiskunde. 

De EKP sluiting was van belang voor velen. Zeker voor de medewerkers, er was veel werkgelegenheid mee gemoeid. Vele banen gingen verloren, werk verdween naar een andere plek en er kwam ook nieuw soort werk. Dus heel veel sociale aspecten. Hoewel bij de aankondiging vaak niet alle details al duidelijk zijn, toont tijdige communicatie respect voor de medewerkers en neem je op de koop toe dat alle vragen nog niet beantwoord kunnen worden.

De EKP-sluiting trof ook de samenleving. Met een EKP was PTT Post een grote werkgever in een van de 12 vestigingsplaatsen, dus ook die kant moest aandacht krijgen. De schrijver van dit stuk was destijds regiodirecteur  (voor de jongeren, in een reorganisatiemodel  met  5 regio’s voor de briefpost gedurende 1988-1994 ). Bij de aankondiging van een forse reorganisatie was een regiodirecteur druk met de interne communicatie, maar kreeg ook als taak om de burgemeester van de “getroffen steden” te informeren.  In dit geval Groningen en  Leeuwarden, waar het EKP verdween en Zwolle waar weliswaar een EKP verdween, maar een sorteercentrum nieuwe stijl kwam met beduidend meer werkgelegenheid. 

Hoewel, in de stad Groningen ging het weer anders. Door de spreiding lag  voor de stad alles wat met PTT te maken had politiek zeer gevoelig. Dus even de burgemeester de mededeling doen dat het EKP dicht moest ging niet. PTT zette de zwaarste functionaris in, die verantwoordelijk was voor het totale verhaal. Zwaarder dan Wim Dik hadden we niet en hij belde. Voor de inhoudelijke toelichting heb ik daarna uitleg gegeven aan de toenmalige burgemeester Ouwerkerk. Hij bleek zeer geïnteresseerd in onze bedrijfsvoering en is later nog getrakteerd op een bedrijfsbezoek met rondleiding.

De burgemeester van Leeuwarden, destijds Te Loo, was uiteraard onaangenaam verrast, maar na een uitvoerige toelichting op zijn kantoor, begreep hij de zakelijke argumenten en was hij in staat om met het beschikbaar gestelde materiaal de lokale politiek goed te kunnen voorzien van informatie.

Toen ik de burgemeester van Zwolle, Loek Hermans,  belde was hij niet beschikbaar, maar ik vermoed dat hij snel door had waarover het ging en hij belde met de snelheid van het licht terug. Opgetogen legde hij de hoorn op de haak en genoot nog na van mijn voor hem prachtige boodschap. Bij hem hoefde ik niet meer op bezoek voor een toelichting.

Even iets meer over de interne uitleg. Als regiodirecteur schakel je daarbij de lokale postdirecteuren (die had je toen nog ) in. Dus zij moesten tijdig geïnformeerd worden. Maar ook weer niet te vroeg om de kans op voortijdig uitlekken te voorkomen. Hoe meer mensen op de hoogte zijn ,hoe groter de kans.  Beeldbellen, Zoomen, hadden we toen niet. Dus een regiodirecteur moest naar een centraal punt toe. Niet te laat, ook niet te vroeg aankomen. In regio Noord-Oost met al die kilometers een heel gerace. Ergens tussen Groningen en Zwolle hield ik de rijsnelheid niet goed in de gaten, blijkbaar met de gedachten ergens anders. “U ontwikkelt een snelheid op criminele hoogte” sprak de verkeersagent, die me van de weg haalde, me vermanend toe. Ik reed in een Volvo 850 leasebak en ik reageerde dat die auto zo soepel loopt dat je 150 op te teller niet eens door hebt. En dat de agenten dat toch konden weten, zij reden immers in het zelfde type auto. Gelukkig een agent met humor en hij liet het bij een ernstige waarschuwing. Maar ik kwam wel gehaast aan bij de meeting.”

Gerard noemt nog een partij waarmee een goed overleg over zo’n ingrijpende reorganisatie essentieel is: De medezeggenschap, destijds georganiseerd op de verschillende hiërarchische niveaus: Land – Regio en Resultaat Verantwoordelijke Eenheid (RVE).

“Bij het realiseren van de sluiting van de EKPn speelde de ondernemingsraden een grote rol. De beslissing om de 12 EPKn te sluiten lag bestuurlijk bij de centrale leiding van PTT Post en werd voor advies voorgelegd aan de toenmalige GOR (groepsondernemingsraad ). In die plannen was ook de sociale paragraaf opgenomen.

De regio’s en de lokale posteenheden waren verantwoordelijk voor de uitwerking van de plannen en voerden daarover overleg met respectievelijk de Ondernemingsraad (OR )  en de Onderdeelscommisie (OC).