"Het Postbedrijf is mijn bedrijf” – Een gesprek met Bernard de Vries - deel 1

Tijdens de autorit naar onze afspraak luister ik naar de radio. Ik hoor Abel met het magnifieke lied “Onderweg”.  De songtekst is toepasselijk. “In gedachten ben je verder dan het heden – wil je terug naar je verleden. Zegt dat je iets. Het is al lang verleden tijd ….” Ja, het is lang verleden tijd dat ik Bernard de Vries sprak. Bernard was vele jaren bij Post voorman van de medezeggenschap. We hebben op deze druilerige maandag in oktober 2023 afgesproken om samen bij Van der Valk in Hoogkerk terug te kijken naar zijn (en mijn) jaren bij Post. In spannende tijden speelde hij een belangrijke rol.

Een verslag in twee delen.

Met pensioen

Bernard is sinds 31 november 2020 na 40 jaar Post met pensioen. Midden in coronatijd, het kon dus alleen maar op kleine schaal gevierd worden. Alleen met koffie en gebak en met drie mensen met wie hij nauw heeft samengewerkt. “Corona was een goede pensioen in zicht cursus”. En, daarna hoefde het ook niet meer zo nodig. Want de mensen met wie ik een afscheid zou moeten regelen waren inmiddels ook al vertrokken. Uiterlijk is hij onveranderd sinds ik hem de laatste keer zag – dat moet in 2013 geweest zijn. Soms is het nog wel even wennen, maar hij leest veel, heeft de podcast ontdekt en doet nog wel eens een adviesklusje. Hij heeft zes kleinkinderen, maar is niet echt een typische oppas opa geworden.

Veel vakbondswerk doet hij niet meer, hij is zelfs geen lid meer van de FNV. De gewaardeerde ABVAKABO ging op in de FNV waar een aantal hardliners de overhand kregen. Daar voelde hij zich na een lidmaatschap van veertig jaar niet meer bij thuis. Er kwamen andere bestuurders die minder hart hadden voor het bedrijf. Daar ontmoeten we elkaar. We herkennen ons beiden in de stelling “Het Postbedrijf is mijn bedrijf”.  Nog steeds voelen we ons betrokken als het over Post gaat. Ik stel nog: je was ook een machtig man in het bedrijf. Maar dat spreekt hij tegen. Nee, machtig was ik niet, maar ik ontken niet dat ik een zeker gezag verworven had.

Het begin

Natuurlijk wil ik weten hoe Bernard bij de Post is begonnen. Hij begon zijn loopbaan in de horeca, maar de laatste zaak waar hij werkte ging sluiten. Toen hij een advertentie zag voor postbode leek hem dat wel wat, hij solliciteerde en werd aangenomen. Maar toen hadden ze hem nog niet verteld dat je soms om vijf uur moest beginnen. Hij begon in de vestiging aan de Friesestraatweg (later Diamantlaan) in Groningen onder hoofdbesteller Henk Douwes. Op deze plek is nu het magazijn van Bax Bier. Hij werd lid van ABVAKABO en toen het nieuw gevormde bedrijf KPN zijn eigen ondernemingsraden kreeg op alle niveaus hielp hij mee met de organisatie van de eerste verkiezingen voor het RVE Groningen binnen de Regio Noordoost in 1989. Dat was in samenwerking met de toenmalige chef bedrijfsbureau Albert Rodenboog. Via twee periodes in de Onderdeelcommissie van de RVE kwam hij ook in de Ondernemingsraad van de Regio. Hij herinnert zich dat ze als OC ooit een zaak aanspanden inzake de benoeming van de RVE directeur Groningen. De OC claimde het adviesrecht op grond van artikel 30. Achteraf wat overdreven misschien. Met de bewuste directeur vonden heftige discussies plaats. Op een mooie dag zat hij met hem een biertje te drinken, kwam de (plaatsvervangend) regiodirecteur toevallig langs. Zijn ogen vielen uit hun kassen toe hij hen beiden zo samen zag. Bernard hanteert de stelling dat je zakelijk wel heel erg van mening kunt verschillen, maar dat dat de persoonlijke verhoudingen en het onderling vertrouwen niet in de weg hoeft te staan.

Linksboven: Nu het pand van BAX-Bier aan de Friesestraatweg in Groningen, toen de vestiging waar de jonge Bernard begon als postbode. Links midden:  Nu een Kringloopwinkel aan de Diamantlaan 1 in Groningen. Toen de opvolger van de vestiging Friesestraatweg. Links onder: Vierde van rechts, onderste rij, met snor: Bernard de Vries.

Een van zijn leermeesters was de Communistische voorman Fré Meis, een actief vakbondsmens. Een ruwe bolster met een hart van goud. Van hem leerde Bernard dat als je een stuk moest lezen niet vooraan hoefde te beginnen. Lees de conclusies op het einde en als het je er mee eens bent, ben je er klaar mee.

Links: Achterweg 1 in Groningen. Vestigingsplaats van EKP, het postdistrict en van de RVE Groningen.

Het AA-gebouw vanaf station Den Haag CS gezien. Hoe vaak zou Bernard de wandeling CS-AA gemaakt hebben?

Den Haag

Via de OR van de Regio kwam hij ook in de Groepsondernemingsraad (GOR) terecht. Dat betekende tenminste twee dagen per week Den Haag. Post zelf bezorgen was geen tijd meer voor. De werkzaamheden in Den Haag breidden zich ook uit, het kwam er op neer dat hij vanaf 1998 vijf dagen per week in het hoofdkantoor ging werken. Weken waarin hij zijn echtgenote en kinderen  amper zag. Zij kon daar goed tegen, vertelt hij. Hij hield niet van autorijden, het liefst ging hij relaxt met de trein. Nog! Met een film op de laptop is de reis zo voorbij. Maar op zeker moment rekende de HR directeur hem voor dat het bedrijf veel voordeliger uit zou zijn als hij toch een leaseauto zou nemen. Niet echt passend voor een vakbonds- en OR-lid, maar omdat het voor het bedrijf voordeliger was ging Bernard  uiteindelijk overstag.

Huis aan huis bezorging was een onderwerp dat regelmatig op de agenda van de OR verscheen.

Jef Gustings

In de loop van de jaren heeft Bernard uiteraard iedereen die er een beetje toe deed bij Post ontmoet, directeuren, leden van Raad van Bestuur en vele andere VIPs. Een haarfijn gevoel voor “haantjesgedrag” heeft Bernard hier aan overgehouden. Aan één persoon heeft hij een heel bijzondere herinnering. Rond 1995 was Jef Gustings directeur van het distributiebedrijf binnen de BU Brieven. Vaak als hij om kwart over zeven met de trein uit Groningen vertrok, wist hij al dat hij om half elf aan het bekvechten was met directeur Gustings. “We vochten er zelfs om wie formeel een OR-vergadering mocht voorzitten. Hij begon, maar ik vond dat ik als voorzitter moest beginnen. Tegen mijn natuur in, want ik vond en vind mezelf behoorlijk oplossingsgericht. Het moet gezegd worden dat de OR zelf op dat moment zelf op voorhand in meerderheid anti-management was. Het vertrouwen was laag. Ook bij de Onderdeelcommissies waren er soms grote problemen. Zo ook in het Rayon Peel & Maas. Afgesproken werd dat Jef daar met het management zou praten en ik met de OC. Daarna zouden we samen zien of we het probleem konden oplossen. Maar ik had een vervoersprobleem. De secretaresse van Jef besloot dat ik wel met hem mee kon reizen in de auto. Dat vonden we beiden een afgrijselijke gedachte. Maar ja, het was wel praktisch. Dus zulks geschiedde. Er kwam een gesprek op gang waarin we elkaar konden uitleggen wat ons dreef, het ging over werk, targets, privé, alles. Op de terugweg gingen we gewoon verder. Om 9 uur wilde de Griek in Voorburg nog wel wat te eten voor ons klaar maken. Om 2 uur ’s nacht staakte het gesprek voor mijn deur.”

Op die dag besloten ze dat ze elkaar wel moesten vertrouwen. Ze gingen het proberen. De belofte werd uitgesproken dat ze elkaar gingen aanspreken als er wat was of er twijfel rees. Het positieve effect bleek al gauw. De adviesaanvraag voor de eerste 68 huisnummersorteermachines kon binnen “een maand” het adviestraject doorlopen. Uiteindelijk kon je zo’n reorganisatie toch niet stoppen. Het positieve is dat toen de postbode plus als promotie gevende taak voor de postbodes is ontstaan. Feestelijk zijn toen de handtekeningen gezet. Blijvend effect was dat men, al werkend aan een reorganisatie, al in een vroeg stadium conceptteksten in een adviestraject gingen uitwisselen.

 

 

Als Ondernemingsraad moet je ook je achterban over je activiteiten informeren. De OR van de Business Unit Brieven deed dat vele jaren door middel van een jaarverslag. Links zien we de voorpagina van het jaarverslag 1999-2000. Onder het voorwoord van Bernard.