De familie Odinot – een familiegeschiedenis vastgelegd

Post is een familiebedrijf. Het grootste familiebedrijf van Nederland, zegt men. Zouden er families zijn waar nooit iemand bij de Post heeft gewerkt? Gegeven de landelijke spreiding,  de ouderdom van het bedrijf en de enorme hoeveelheden mensen die voor kortere of langere duur bij Post gewerkt hebben, fulltime of parttime, kan dat haast niet. Sprekend over deze website komt dit onderwerp natuurlijk af en toe ter sprake. Groninger Hugo Klomp vertelde dat ook zijn voorvaderen bij Post gewerkt hadden in Amsterdam en ’s Hertogenbosch en dat nog heel wat stukken bewaard waren gebleven in het familiearchief. In dit interview nemen we samen een kijkje in dat archief en kijken we nog even naar de manier waarop het bedrijf nu aandacht schenkt aan jubilea en pensionering. G is Guus, H is Hugo.

Het jaar 1917: Hein Odinot wordt aangesteld tot brievenbesteller

Besteller H.Odinot slaagt voor het conducteursexamen

Aanstelling tot conducteur in 1925

G: Vertel! Welk familielid werkte bij Post.

H: Het gaat om, mijn opa, Hendrik Odinot. Zijn roepnaam was Hein. Hij leefde van 18 mei 1893 tot 7 maart 1957. Hij trouwde met Riek. Ze kregen twee dochters. Een van de dochters was mijn moeder, Hillegonda Catharina Odinot, zij werd geboren op 5 september 1918 en stierf op 87 jarige leeftijd in 2006. Zij trouwde met een heer Klomp, mijn vader. Die kreeg later werk in Friesland en woonde daar ook. Ik ging studeren in Groningen en ben nooit meer vertrokken uit de provincie.

G: Dan gaan we even terug in de tijd. Wanneer en waar begon je opa bij de Post?

H: Zijn vader werkte ook bij Post, maar in de familieannalen staat niet wat zijn functie was. De familie woonde in Amsterdam. Opa ging eerst in de leer als broodbakker en als timmerman. Maar zijn moeder vond dat maar helemaal niets. Vermoedelijk dankzij een goed woordje van zijn vader kon hij in 1910 beginnen als telegrambesteller. Een vaste baan bij het Rijk betekende wel vaste armoe. Op zijn eerste werkdag eindigde hij met fiets en toebehoren in de Rozengracht. Helaas konden we zijn aanstellingsbrief van toen niet terugvinden. Al snel werd hij hulpbesteller.

G: Ik zie tussen de stukken wel een brief uit 1917?

H: Laten we hem er bij pakken. Dit is een aanstellingsbrief van het Ministerie van Waterstaat, ondertekend door de secretaris-generaal van dat ministerie. De afdeling Posterijen en Telegraaf viel daar toen onder, Op 16 december 1917 begon opa als brievenbesteller voor 400 gulden per jaar.

In maart 1939 startte dochter Hillegonda (Gon) als typiste

In de Cromvoirtse Duinen, oktober 1940

Boven: Na de oorlog was het OV nog lang niet weer op vooroorlogs niveau. Gon mocht in oktober 1945 meerijden met een postauto Utrecht-Den Bosch

Rechts: Uit het fotoalbum: de verhuizing in beeld gebracht

Onder: Eervol ontslag voor Gon

G: Hoe komt het dat informatie zoals die duik in de Rozengracht in de familie bewaard is?

H: (Zoekt) In 1950 vierde opa zijn 40-jarig jubileum. Bij die gelegenheid maakte mijn moeder samen met haar zus een lang gedicht waarin zijn werkzame  levensloop geschetst werd. We hebben nog een keurig doorslag van het getypte exemplaar. Mooi verwoord hierin is het verhaal dat hij aan de hoofdbesteller vroeg of hij mocht gaan bezorgen in de Grensstraat (waar je met drie bestellingen per dag dan drie keer door heen kwam). Daar woonde een charmante jongedame waar hij op 21 september 1916 mee trouwde. De Eerste Wereldoorlog verstoorde wel de idylle. Want opa moest in 1913 eerst 8,5 maand in dienst, toen hij daar uit kwam werd hij weer gemobiliseerd bij het begin van de oorlog in 1914, vier jaren lang was hij onder de wapenen, onder meer in Hilvarenbeek.

G: Een moeder die hoopte op een carrière van haar zoon, een jong gezin om te onderhouden. Ongetwijfeld wilde je opa vooruitkomen bij Post?

H: De stukken laten zien dat hij in 1921 slaagde voor het examen voor conducteur (zie de noot onder voor uitleg over deze functie). Maar in de ambtenarij van toen betekende dat niet direct promotie, je moet blijkbaar wel op je beurt wachten, want pas in 1925 werd hij benoemd tot conducteur in ’s Hertogenbosch. (Noot van G: dat je op je beurt moest wachten voor een promotie bij Post duurde tot in de jaren 80 van de 20e eeuw). Een enorme overgang van Amsterdam naar het katholieke zuiden. Nederland was in die tijd een totaal verzuild land. In Den Bosch voelde opa zich thuis in de socialistische zuil, daarin werd hij erg actief. Het gedicht verhaalt dat hij maar voor één jaartje zou gaan, maar ze gingen nooit meer weg. Ook niet toen hij nog een keer de kans kreeg om terug te gaan naar Amsterdam. Ze woonden in Den Bosch aan de Celebesstraat 7.

G: Ik zie dat hij al heel wat meer ging verdienen dan als hulpbesteller!

H: Klopt. Op zijn benoemingsbrief waarin hij geplaatst wordt aan het Spoorwegpostkantoor No 4 staat dat hij 1920 gulden jaarlijks ging verdienen. Maar carrières gingen toen langzaam. Hij had wel onrustige oorlogsjaren. De familie zat heel wat keren in angst als opa onderweg was met de trein en de spoorwegen leden onder beschietingen door de geallieerden.

Benoeming tot Conducteur 1e klasse

G: Ik begreep ook dat het post-familiebedrijf gewoon voort ging?

H: Mijn moeder Hillegonda Catharina Odinot werd op 1 maart 1939 door referendaris van Beurke (als ik het handschrift goed ontcijfer) beëdigd.  Ze werd “reserve lokale kracht”. Daarvoor moest ze wel een psychologisch onderzoek ondergaan. Ze ging tijdens haar opleiding 30 gulden per maand verdienen. Maar op 1 juni 1946 werd ze ontslagen als typiste omdat ze ging trouwen. Dat moest toen. En toch schreven ze op de ontslagbrief “op verzoek”!

G: En hoe ging het verder met je opa?

H: Hij werd op 7 februari 1947 bevorderd tot conducteur der eerste klasse, met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 1946. Zijn jaarloon werd toen 2137,50 gulden. Op 16 maart 1950 vierde hij zijn 40-jarig jubileum. Deze prachtige oorkonde ondertekend door de directeur-generaal dr. Neher, herinnert hier aan. Op 1 februari 1955 werd hij eervol ontslagen als employé 1e klasse, en ging een invaliditeitspensioen in.  Dat verwonderde niet, hij had al vele jaren last van reuma, dat kon je goed zien aan zijn handen. Maar hij heeft niet lang van zijn pensioenkunnen genieten, want hij overleed al op 7 maart 1957. In de regionale krant lezen we in een memoriam dat hij vier jaren ziek is geweest. Zijn inzet voor de socialistische zaak wordt geprezen. Hij was penningmeester van de SDAP, actief bij de socialistische muziekvereniging en het koor Morgenrood. Ook was hij penningmeester van de Blauwe (Knoop) NV.

G: Hugo, dank voor deze inkijk in je familiegeschiedenis.  Wat me vooral opvalt is hoe mooi al die oorkonden en brieven die Post verzorgde bij veranderingen in jullie archief bewaard zijn gebleven. Een hoogtepunt vind ik die prachtige penning die hij kreeg bij zijn pensionering in 1955!

Boven: Oorkonde bij gelegenheid van het 40-jarig jubileum in 1950

Onder: Een krantenbericht met een in memoriam en een foto van Hendrik Odinot uit het familiealbum

Links en onder: Penning Ten Afscheid van het Staatsbedrijf der PTT in 1955

Noot: Treinpostdiensten zijn officiële diensten voor het verzenden en verwerken van post in treinen. Dikwijls was het ook mogelijk om brieven aan stationsloketten af te geven, die dan door de treinen die op dat station stopten, werden meegenomen. Het postkantoortje aan boord van een treinstel was ondergebracht in een apart postrijtuig. De conducteur die daar de scepter zwaaide, werd in het verleden aangeduid als de conducteur der brievenmalen. Bron: Bijzondere Post Aflevering 52 door Daan Koelewijn NVTF juli 2008

 

Onder: Het staatsbedrijf de PTT en later de rechtsopvolgers PTT Post en PostNL hebben de traditie van formele brieven bij in- en uitdiensttredingen, bevorderingen en andere mutaties altijd in ere gehouden. Ook werd op passende wijze aandacht besteed aan jubilea en pensionering. We laten enige voorbeelden zien.

Boven: Perspex blok met postzegels met daarin gegrafeerd de data van in- en uitdiensttreding. Ontvangen 31-12-2013

Boven: Het perspex blok verving de zilveren pen die tot 2013 de gepensioneerde ontving

Boven: Toen TPG Post in oktober 2006 veranderde in de huisstijl rood in oranje. Voor de jubilarissen werd een nieuw sieraad ontworpen: een zilveren draagspeld dat opgeborgen kon worden in een boekje waarin men goede wensen kon schrijven. Bij een 40 jarig jubileum kreeg men een gouden draagspeld. Toen TNT en PostNL uiteen gingen in mei 2011 introduceerde PostNL een speld in de vorm van een postzegel voor de jubilarissen. Links de gouden speld van mw. A.E. Bueneker.

Maak jouw eigen website met JouwWeb