Het lot van de EKP-gebouwen – deel 4

Elders op deze website is uitgelegd hoe het sternet van de EKPn met de tussenliggende spoorverbindingen ontstond en waarom het snel verouderde. De tentoonstelling in het Nederlands Architectuur Instituut in Rotterdam  gaf ruimte aan een aantal architecten en kunstenaars om te filosoferen over het lot van deze twaalf gebouwen. Op het moment dat ik dit schrijf is het 2021. We zijn zeventien jaar verder. Laten we per gebouw maar eens bekijken wat er van geworden is. In deze laatste aflevering bezoeken we Roosendaal, Den Bosch en Sittard.

Boven: het gloednieuwe EKP Rooesendaal.

Onder: het gebouw in gebruik als ROC (Bron: Het verlaten spoor)

Boven: het gebouw van af het Kadeplein Onder: de sloop van de luifel 

Roosendaal

Op 30 september 1983 werd het gebouw aan het Kadeplein in Roosendaal feestelijk geopend, nog een negen jaar later kwam het bericht dat de EKPn gesloten zouden worden. Net als de anderen EKPn was het een gigantisch betonnen blok, waarvan men zich afvroeg “wat doen we er mee?”

Het pand heeft lang, tot 2001, leeg gestaan, maar dan wordt het pand in gebruik genomen door het  Kellebeek College in afwachting van nieuwbouw. Dat college is een grote MBO-instelling, een ROC.

In 2014 neemt de gemeente het EKP-gebouw voor 1,2 miljoen euro over. Sindsdien zijn er verschillende plannen voor het pand gelanceerd. Zo was het kolossale bouwwerk ook in beeld als tijdelijk stadskantoor (in gebruik te nemen in 2018), maar werd er uiteindelijk gekozen voor Mariadal.  In 2015 verschenen al grote koppen in de lokale pers. Voordeel was natuurlijk dat het pand al in handen van de gemeente was. Het alternatief, het voormalige belastingkantoor moest nog gehuurd en verbouwd worden. Voor het OV lang het EKP niet gunstig. Architect Gido van Zon had al een studie uitgevoerd en BN De Stem liet al fraaie artist impressions zien. In april zien we dat de luifel gesloopt wordt. 

In november 2018 lezen we in BN De Stem: “Sloop of hoop? Wat te doen met het leegstaande EKP-gebouw aan het Kadeplein in Roosendaal? Is het rijp voor de sloop of is er nog hoop op een goede nieuwe bestemming? In het televisieprogramma ‘Sloop of hoop’ onderzoekt een viertal studenten wat te doen met verschillende leegstaande gebouwen in Brabant, waaronder het voormalige postgebouw in Roosendaal. In dat programma duiken de studenten in het verleden van die gebouwen. Wie woonden of werkten daar? En hoe ziet de toekomst van die gebouwen eruit? Is er een nieuwe bestemming voor te bedenken en zo ja, wat dan? Vier studenten van Fontys, Avans Hogeschool en Breda University of Applied Sciences proberen voor in totaal acht gebouwen in Noord-Brabant antwoord op die vragen te geven.” De krant schrijft een pol uit. Hierin spreek 41% van de lezers zich uit voor sloop, 59% heeft hoop.

Hoop daagt er in juni 2021. Wethouder Klaar Koenraad, gaat nog met de buurt en de gemeenteraad overleggen. Al dat overleg leidt tot succes. Op 13 september 2021 verschijnt het volgende bericht in BN De Stem: “Het voormalige EKP-gebouw op de Kade gaat voortaan door het leven als KaaiDuurzaam. De nieuwe naam past volgens de gemeente Roosendaal bij de nieuwe functie voor het gebouw, als duurzaamheidscampus. Het oude expeditieknooppunt (EKP) van PTT Post stond lange tijd leeg, maar is de afgelopen maanden voor zo'n 3,5 ton opgeknapt. In elk geval de komende vijf jaar (tot en met 2025) wordt het een plek waar inwoners, bedrijven, onderwijsinstellingen en organisaties samen moeten komen om de verduurzaming van Roosendaal te versnellen. 
Zaterdag is voor het eerst iets te zien van wat dat in de praktijk gaat betekenen, tijdens een open dag. Wethouder Klaar Koenraad verricht dan rond 12.00 uur de officiële opening van KaaiDuurzaam. Verder is er tussen 11.00 en 17.00 uur onder meer dans, film en een lokale markt.”

“Roosendaal wordt hiermee een regionaal broeinest voor duurzame vernieuwing. Het EKP-gebouw wordt een icoon van duurzaamheid. Hier leren we de mensen kennen, verbinden we hen met elkaar, versterken wij hun initiatieven en leren we hoe we kunnen groeien naar een duurzame gemeenschap.’’ 
Daarnaast hoopt Koenraad dat een opknapbeurt van dat gebouw zorgt voor een betere verbinding tussen de binnenstad en nieuwbouwwijk Stadsoevers: ,,Een betere uitstraling, meer levendigheid in het gebouw en een aantrekkelijke invulling van het voorplein als stadspodium maken het aantrekkelijker om van binnenstad naar Stadsoevers te lopen en andersom.’’ Maar wat er na 2025 gaat gebeuren is onbekend.

Sittard

Op 31 januari 1998 sloot het EKP in Sittard aan de Geerweg 2. Waar we over de meeste EKPn veel materiaal vinden op internet, blijft dit EKP enigszins onzichtbaar.  Als we zoeken met behulp van Google, zien we dat aan de Geerweg 2 nu een Bedrijvencentrum is gevestigd (www.emporis.com). Op de stie stat ook wat algemene informatie, de hoogte (14,17 m), het aantal verdiepingen (4) en dat op 29 februari 1980 met de bouw gestart is. Nu bevat het commerciële kantoorruimte, een fitness centre en PostNL zou er nog een distributiecentrum hebben.  Op Google Maps zien we dat Streetview (september 2021) het gebouw niet goed kan benaderen. Bij de ingang zien we borden van Gravitonbouldergym.nl en van Sportstudio Fit & Mind. Het bestemmingsplan geeft aan “Parkeren” en “Kantorenpark Station Sittard”. In het telefoonboek vinden we nog een groothandel in voedingsmiddelen Stacker Europ BV. Nee, spontaan vinden we weinig over eigenaars en de plannen. Maar hoe dan ook: het gebouw staat er nog en wordt gebruikt.

Linksboven: Het voormalige EKP van de spoorzijde gezien op de site van Emporis. Links, twee Streetviewafbeeldingen uit september 2021. Het oogt allemaal niet al te florissant. Boven een kaartje met de situering van het gebouw.

Boven: Het EKP staat leeg, maar is nog volledig intact

Boven en onder: foto's van de site van Avans. Zoals het er nu uitziet, maar ook een maquette van hoe het moet worden, een kaartje van het te ontwikkelen gebied en een artist impression van het toekomstige uiterlijk.

Den Bosch

In november 1987 werd het EKP aan de Parallelweg in Den Bosch geopend, voor 50 jaar had men nu voldoende capaciteit, meende men. Maar tien jaar later werd het al weer gesloten. Een nieuw Sorteercentrum – ook in Den Bosch, maar ver van het spoor op industrieterrein De Brand – nam de taken van dit EKP en EKP Sittard in januari 1998 over. Dit in het kader van het project Briefpost 2000. Vanaf 1996 verdween de posttrein. In de Hertogpost van september 2018 wordt verslag gedaan van een grote uitslaande brand op 8 juli 2018. Spoor- en wegverkeer in de omgeving werd stil gelegd. PostNL besloot het pand niet weer op te bouwen. De voormalige PTT Harmonie had in het pand nog steeds zijn repetitieruimte, nadat alle rook en roet verwijderd was van het instrumentarium, moest men op zoek naar een nieuwe repetitieruimte. Hertogpost sprak de hoop uit dat er nog één zal standhouden: Het 100 ton zware, 9 meter hoge beeld van de IJslandse kunstenaar Gudmondsson: Pathos geheten. Een brok Zweeds graniet.

Op 29 mei 2017 maakte AVANS Hogeschool bekend dat ze grootse plannen hadden met het voormalige EKP.

Een persbericht meldt:

“Deze zomer verhuist AKV|St.Joost voor minimaal 4 jaar naar het voormalige distributiecentrum van de PTT aan de Parallelweg 21-23 in ‘s-Hertogenbosch. De huidige locatie op de Onderwijsboulevard 256 wordt gesloopt en maakt plaats voor nieuwbouw. We zijn nu druk bezig om het nieuwe tijdelijke pand geschikt te maken als onderwijslocatie voor de kunstacademie. Avans investeert in totaal 3,9 miljoen euro in de verbouwing van het nieuwe tijdelijke pand. We maken het interieur van het pand geschikt voor onderwijs. Denk aan ruimte voor ateliers, studio’s, projectlokalen en werkplaatsen. Ook pakken we de hele infrastructuur grondig aan. Zo passen we onder meer het ventilatiesysteem en het elektra aan en voorzien we het pand van WiFi.”

Voordeel van het pand is de ideale locatie en de ligging dichtbij een aantal andere creatieve broedplaatsen. AKV|St. Joost start op de tijdelijke locatie ook met een nieuw en zelfstandig masterinstituut. Er is ruimte voor zo’n 120 masterstudenten. Extra aantrekkelijk voor studenten omdat ze er 24 uur per dag en 7 dagen per week kunnen werken. Hiermee haalt AKV|St.Joost kunstenaars van over de hele wereld naar Den Bosch.

Op 15 oktober 2018 lezen we op www.Propertynl.com dat de gemeente, de NS en PostNL een marktpartij zoeken die het gebied in de noordelijke Spoorzone kan ontwikkelen. Op 5 december 2019 lezen we op dezelfde website dat ontwikkelaar SDK Vastgoed (VolkersWessels) de handschoen oppakt.

“Het 75.000 m2 grote plan, bestaat uit een mix van functies en een gevarieerd woonprogramma met in totaal 800 woningen. Het gebied wordt groen en autoluw, met parkeergarages aan de randen van het gebied. De voormalige EKP-hal in het hart van het gebied blijft behouden en zal een metamorfose ondergaan. Dit gebouw, dat de naam KuBus (Kunst & Business) krijgt, biedt ruimte aan de kunstacademie (AKV|St.Joost), creatieve bedrijvigheid en horeca.” Bron: www.WSPInfraOntwikkeling.nl.

In november 2021 lezen we op: http://www.aanbestedingsnieuws.nl/verbouw-kubus-gebouw-s-hertogenbosch-avans-hogeschool/  dat SDK de inschrijving gewonnen heeft. De tijdelijke huisvesting wordt omgezet in een vaste. Naast de kunstacademie zullen ook de academie Business Innovation en de Koningstheateracademie in het gebouw gevestigd worden. Samen met horeca en kantoren voor de verhuur vormt KuBus straks het bruisende centrum van het gebied.
SDK treedt zelf als ontwikkelaar van de woongebouwen in het gebied op. Het EKP Gebouw wordt direct na verkrijging van het eigendom door SDK (bij verlening omgevingsvergunning), in bestaande staat doorverkocht aan Avans. Avans is vervolgens verantwoordelijk voor de verbouw van KuBus. In november 2021 wordt op basis van een Definitief Ontwerp een
omgevingsvergunning aangevraagd voor fase 1 van de gebiedsontwikkeling EKP Noord. De voorbereiding van de aanbesteding zal zodanig gepland worden dat omstreeks 1 april 2022 de uitvraag naar uitvoerende partijen plaats kan vinden met als doel om omstreeks eind juli 2022 een start te maken met de uitvoering.

De opdracht bestaat uit:
Sloop van het bijgebouw R aan de noordwestzijde van het hoofdgebouw; sloop van het perron met bijbehorende overkapping aan de zuidzijde van het gebouw; aanpassing van het perron met overkapping aan de oostzijde t.b.v. de inpassing WKO en evt. benodigde techniek t.b.v. ventilatie en waterretentie.

Ook wordt er een nieuwe parkeergarage gebouwd en dak en gevel aangepast. Uiteraard krijgt het gebouw van binnen een nieuwe indeling. Het project is beoogd in augustus 2024 afgerond te zijn.