Het lot van de EKP-gebouwen – deel 1

Boven: Achterweg 1 werd gesloopt in 2018

Onder: Het prachtige uitzicht vanaf het dak van Achterweg 1

Anno 2021 is het Financial Shared Service Centre van PostNL gehuisvest in een eigentijds kantoorpand aan de Eemsgolaan in Groningen (foto: A.Bueneker)

Boven en onder: Het EKP in Leeuwarden doet nu dienst als kantoorgebouw voor Achmea

Boven en onder: foto's uit de regionale pers waarop te zien is dat het gebouw in Leeuwarden dienst deed als kantoorgebouw voor de Provincie Friesland

Boven en onder: Het EKP in Zwolle is nu een bedrijfsverzamelgebouw

Elders op deze website is uitgelegd hoe het sternet van de EKPn met de tussenliggende spoorverbindingen ontstond en waarom het snel verouderde. De tentoonstelling in het Nederlands Architectuur Instituut in Rotterdam  gaf ruimte aan een aantal architecten en kunstenaars om te filosoferen over het lot van deze twaalf gebouwen. Op het moment dat ik dit schrijf is het 2021. We zijn zeventien jaar verder. Laten we per gebouw maar eens bekijken wat er van geworden is.

Groningen

Na de bouw van het complex was de laagbouw ingericht voor expeditie en bestelling en in de hoogbouw vestigde zich het voormalige postdistrict Groningen. Na de het verdwijnen van de EKP functie bleef de bestelling voor een groot deel van de stad gehuisvest op de begane grond van de laagbouw. De bovenetage werd in beslag genomen door Collect Club, de verzamelservice van Post. Rond 2010 verhuisde die afdeling echter naar Houten en kwam de ruimte leeg te staan. Eind jaren 80 werd het postdistrict Groningen opgeheven en de Regio Noord Oost die de taken overnam verkaste naar een huurpand elders in de stad. In de plaats daarvan kwam de Vastgoed afdeling van KPN naar de hoogbouw.  In 1995 betrok de administratie afdeling van Post de etages 5 tot en met 8. Op de beneden etages vestigde zich het rayon Groningen, een van de 27 rayons binnen de Business Unit Productie, toen de regio’s inmiddels weer waren opgeheven. Toen daarna het rayon op zijn beurt werd opgeheven en bestuurlijk werd ondergebracht binnen de Area NO Nederland nam Administratie de vrijgekomen ruimte in beslag om het vanaf het jaar 2000 sterk groeiende Shared Service Centrum te huisvesten. Het postkantoor op de begane grond werd opgeheven tijdens de grote sluitingsgolf van Postkantoren BV rond 2008. De Administratie -inmiddels FSSC geheten- verhuisde in mei 2017  naar een modern kantoorgebouw aan de Eemsgoweg in Groningen. Na 2010 was de bestelafdeling al vertrokken – de ruimte was niet meer nodig omdat Post een logistiek concept met Voorbereidingslocaties (in het noorden waren de dichtstbijzijnde in Assen en Heerenveen) en depots voor de postbezorgers introduceerde. Nog even was er een pop-up restaurant op de achtste etage van Achterweg 1, maar eind 2018 werd het authentieke jaren 70 gebouw gesloopt.

Leeuwarden

Het EKP in Leeuwarden, het laatste dat geopend werd in 1987, staat nog op zijn plek aan de Snekertrekweg. Na de sluiting deed het dienst als tijdelijk provinciehuis. Op het moment dat ik in 2020 poolshoogte neem is het bemand  door Achmea. Al is het goed met hekwerk afgesloten en is het op een zaterdag in coronatijd heel rustig.

In het jaar 2007 leidde de beoogde verbouwing tot tijdelijk provinciehuis tot nogal wat commotie in Friesland. Er was Ambtelijk en politiek gezien wel wat over te doen. Het Friesch Dagblad schrijft op 4 september 2007: De provincie Friesland riskeert een boete van een miljoen euro, omdat er ruim een jaar langer gebruik wordt gemaakt van de tijdelijke huisvesting aan de Snekertrekweg in Leeuwarden. De provincie huurt het gebouw van Achmea in afwachting van de vernieuwing van het Provinciehuis aan de Tweebaksmarkt. Die loopt zeker tien maanden uit.

Oorspronkelijk had het nieuwbouwproject van in totaal 61,4 miljoen euro eind 2009 opgeleverd moeten worden. Dat wordt nu waarschijnlijk oktober 2010. De verhuizing van de ambtenaren naar de Tweebaksmarkt zal naar verwachting rond de jaarwisseling plaatsvinden. Om die reden heeft de provincie Achmea al laten weten dat het de afgesproken huurtermijn tot eind 2009 met nog zeker een jaar wil verlengen. In de huurovereenkomst zijn daarover duidelijke voorwaarden opgenomen. Zo kost een jaar extra huur de provincie 600.000 euro. Mocht de provincie het gebouw op 31 december 2010 niet leeg en ontruimd opleveren, dan staat daar nu een boete van één miljoen euro voor. Als de provincie zich in dat geval beroept op huurbescherming, dan zou het Achmea per dag 3000 euro aan gebruiksvergoeding moeten betalen.

Overleg
De provincie gaat er nu van uit dat de eerste maanden van 2011 nog nodig zijn voor de ontruiming van het oude distributiecentrum van de PTT aan de Snekertrekweg. Onlangs heeft gedeputeerde Schokker een eerste gesprek met Achmea gevoerd over een oplossing voor de verwachte uitloop, met de bedoeling om de dure boete in het huurcontract te vermijden. “Dat is in een positieve sfeer verlopen. Officieel hoeven we pas volgend jaar een eventuele verlenging van de huurperiode te melden, maar het leek ons netjes om daar nu al het gesprek over aan te gaan”, aldus de gedeputeerde. Ze kon nog niet zeggen of Achmea van zins is de provincie tegemoet te komen.

Snelle bouw
Eind dit jaar wordt bekend welke aannemer de nieuwbouw voor zijn rekening zal nemen. Mocht er van de drie overgebleven kandidaten een zijn die het werk sneller kan doen dan geraamd, dan zal dat bij de keuze een rol spelen. “Dat wil niet zeggen dat we snelheid boven kwaliteit plaatsen”, nuanceerde Schokker die mededeling. Duidelijk is wel dat het de provincie veel geld kan schelen als de vertraging van tien maanden enigszins kan worden ingelopen, al stelt het projectbureau Bouwurk in de laatste rapportage dat de nieuwe planning is gebaseerd op reële inschattingen. “Het boeken van tijdwinst is niet of nauwelijks mogelijk.”

Hoe liep dit “gedoe” af?  In samenwerking tussen Architect Wuestman,  Bouwbedrijf Heijmans in installateur Mensonides werd het tijdelijk kantoorgebouw gerealiseerd. Tussen de 800 en 900 provinciale ambtenaren kregen hier een prima werkplek.

Dit alles binnen een strikt budget en tijdsplanning (volgens de site van Mensonides). Door middel van hergebruik van bestaande componenten en de keuze voor installatievriendelijke materialen is het gelukt om binnen 18 maanden een prijstechnisch verantwoord en kwalitatief hoogwaardig tijdelijk Provinsjehus te realiseren in Leeuwarden. In december 2006 was de oplevering, in januari 2007 werd het gebouw in gebruik genomen.

Maar de in de pers geuite zorgen over de opleveringsdatum waren terecht. Pas op 22 mei 2012 werd het vernieuwde Provinciehuis aan de Tweebaksmarkt in Leeuwarden geopend door koningin Beatrix en stond het oude EKP weer ter beschikking van Achmea.

Zwolle

In Zwolle werd ook het nieuwe Sorteercentrum Brieven gebouwd in het kader van het project Briefpost 2000. Ondanks dat meubilair in eerste instantie 1 op 1 verplaatst werd en op dezelfde afdelingen dezelfde medewerkers naast elkaar kwamen te zitten was er een groot en onverwacht productiviteitsverlies in die werkzaamheden die met de hand werden uitgevoerd, men was letterlijk en figuurlijk van slag.

Het “oude” EKP aan de Westerlaan werd verlaten en verkocht. Het werd in gebruik genomen als een bedrijfsverzamelgebouw en dat is het nog steeds. Er zijn 70 organisaties gevestigd. Er zijn grote plannen om het een opknapbeurt te geven en “groen en gasloos” te maken. DC Vastgoed heeft “The City Post” overgekocht en dicht het gebouw, gelegen in de spoorzone een hoge ontwikkelingspotentie toe. “Het wordt een plaats die ruimte biedt aan mensen en organisaties om te ondernemen, elkaar te leren kennen, samen te werken en een netwerk op te bouwen.”  (bron: https://dcvastgoed.com/project/city-post-zwolle/) Op deze website ziet men de plannen om 33.000 m2 te ontwikkelen fraai toegelicht.

Maak jouw eigen website met JouwWeb