Assen

In 1854 werd een bestaand pand aan de Brink in Assen verbouwd tot Rijkstelegraafkantoor. De opening was op 25 april 1854. Het betrof een verbouwde schuur, niet groter dan 3,30 bij 5,85 meter.  Het onderkomen, dat moest worden gedeeld met de tuinman van de Commissaris van de Koning, was geen lang leven beschoren want in 1872 werd het gesloopt. Het ontwerp voor de nieuwbouw was klaar in februari 1872, in april was de aanbesteding. De telegraafdienst nam het pand in gebruik op 8 april 1873, de posterijen trokken er in op 1 juli 1873. Toen werd ook de ambtswoning van de directeur in gebruik genomen. Op de website van de Rijksdienst voor cultureel erfgoed vinden we een uitgebreide beschrijving van dit rechthoekige gebouw dat in drie lagen gebouwd is.  Nadat het nieuwe postkantoor aan de Zuidersingel in gebruik was genomen. Later diende het voormalige Post- en Telegraafkantoor in de periode 1905-1926 als onderkomen van de Rijks Dagnormaalschool en werd het ten behoeve daarvan in 1907 inwendig verbouwd. Na 1926 bood het onder meer nog onderdak aan de openbare leeszaal. Als ik het nu bezie staat het voor een deel leeg en is het deels een appartementsgebouw. Het gebouw is niet voor niets een rijksmonument, ik citeer wat beschreven wordt onder de kop waardering:  Het voormalige Post- en telegraafkantoor heeft architectuurhistorische waarde als een mooi en vrij gaaf voorbeeld van in een sobere neo-gotische trant gebouwd pand. Het karakteristieke, beeldbepalende gebouw heeft bovendien zeldzaamheidswaarde vanwege de oorspronkelijke functie en grote ensemblewaarde als belangrijk onderdeel van de waardevolle, tot het beschermde stadsgezicht behorende bebouwing aan de Brink.

De terrassen aan de zonnige Brink lokken, maar ik loop een paar honderd meter verder naar de Zuidersingel 12. Architect C.H.Peters was verantwoordelijk voor de bouw van het elegante Post- en Telegraafkantoor in 1895 Door zijn ligging op een kruispunt is het gebouw van drie kanten goed zichtbaar. De Rijksdienst voor het cultureel erfgoed geeft weer een uitvoerige omschrijving. Het is gebouwd in een karakteristieke, aan de gotiek en de renaissance verwante neo-stijl, die naam zou maken als "postkantorengotiek". Het vrijstaande kantoor is gebouwd door aannemer K. Otten uit Meppel naar het vierde ontwerp dat Peters voor het gebouw maakte. Het postkantoor behield zijn oorspronkelijke functie tot 1972. Het interieur is gewijzigd en valt buiten de bescherming. Mooi is de toepassing van verschillende steensoorten in lagen. De site beschrijft het aldus: Het gebouw is opgetrokken in bak-, verblend- en natuursteen vanuit een onregelmatige plattegrond. Het heeft een verdieping onder met leien (maasdekking) gedekte en beklede zadel- en schilddaken met slanke, met leien gedekte en beklede houten dakvenstertjes met zinken pironnen. De gevels zijn voorzien van een trasraam, zandstenen speklagen, sierankers, met leien beklede daklijsten en diepliggende rechtgesloten T-vensters met zandstenen afzaat aan de geglazuurde onderdorpels en baksteenmozaieken in de boogtrommels. En dan stop ik maar even met citeren, want anders wordt het toch wel erg technisch.