Chronologie van de start van het postkantoor 1848-1908

1848      Nederland krijgt een nieuwe Grondwet

1850      Een nieuwe Postwet. Niet langer staan de inkomsten voor de staat centraal, maar de dienstverlening voor het publiek. De postzegel wordt geïntroduceerd. Elke gemeente krijgt zo mogelijk een eigen postkantoor. Negentig gemeenten worden in eerste instantie aangewezen. In gemeenten met meer dan 200 inwoners komt een postdirecteur.

1850-1870          Groei van het netwerk. Van 96 naar 138 postkantoren; van 253 naar 647 hulppostkantoren. Het postkantoor is gevestigd op de plek waar de directeur woont.

1856      Het eerste Rijkspostkantoor opent in Amsterdam, een zesde deel van de landelijke post gaat via dit kantoor

1860      Al vijf Rijkspostkantoren

1870      In Oss wordt het eerste gebouw geopend waarin de post- en de telegraafdienst gezamenlijk worden ondergebracht. Telegrafie wordt van Binnenlandse Zaken overgeheveld naar Financiën.

1876      Peters, Rijksbouwkundige, bouwt als zijn eerste postkantoor in Enkhuizen.

1877      De staat stelt een Rijksbouwkundige voor Posterijen en Telegrafie in bij het ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid, overgeheveld van Financiën. Het postverkeer groeit sterk.

1879      Een van de eerste projecten van Peters is de vervanging van het oude postkantoor in Den Haag

1881      Meer diensten op het postkantoor, nu ook de dienstverlening van de Rijkspostspaarbank

1882      Postpakketten kunnen worden aangeboden bij de loketten van de postkantoren. Steeds meer ruimtebehoefte op het postkantoor. De directeuren krijgen opdracht te zoeken naar een gebouw; liefst eigendom van de gemeente. De eisen gaan omhoog.

1882      Peters bouwt vele kantoren; het werkgebied wordt gespitst in twee districten. Het Eerste District bestaat uit de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Gelderland en Utrecht. Het Tweede District uit de rest van Nederland.

1886      Post en Telegraaf worden één dienst

1885      Noord-Holland en de grote steden gaan naar het Eerste District

1889      Al 64 Rijkspostkantoren

1892      Invoer van een klassensysteem bij postkantoren, de indeling is afhankelijk van de zegelverkoop. Er is geen standaardontwerp. Omvang en toekomstverwachtingen bepalen eisen aan bouw. Dit wordt rond de eeuwwisseling als duur ervaren.

1892      D.E.C.Knuttel wordt Rijksbouwmeester van het Tweede District

1893      Post en Telegraaf worden geïntegreerd in een Hoofdbestuur Post en Telegrafie

1897      De Rijkstelefoon wordt toegevoegd aan het Hoofdbestuur Post en Telegrafie, dat vinden we nog niet terug in de naam

1898      Het hoogtepunt in de carrière van Peters, het kantoor aan de Nieuwezijds Voorburgwal 182 in Amsterdam wordt geopend

1908      Een commissie ontwerpt in opdracht van de Tweede kamer standaardplattegronden voor kleine kantoren. Het wordt geen groot succes

Bronnen:

Koos Havelaar en Annette Wiesman Herbestemming van postkantoren – een tweede leven voor de burchten van de Post nai010 Uitgevers Rotterdam 2013

Wikipedia

Trouw, 2 januari 1997 (Peter Sierksma) De postkantorengotiek van Cornelis Hendrik Peters