Een tocht naar Franeker en Harlingen

Boven en onder: het voormalige VC, nu depot, aan de Marconistraat in Franeker

Boven: voormalig postkantoor aan de Noord in Franeker

Waagstraat 2 in Franeker

Het postkantoor bevond zich achter de rechter twee gevels

Vrijdag 2 april 2021 was een steenkoude en grijze dag. Maar we hadden zo veel gesproken en in kaart gebracht over de kantoren van Peters, dat ik nu ook wel eens over de provinciegrens, in Friesland wilde kijken. Joure en Leeuwarden had ik bezocht. Harlingen was het doel. Nog geen tien kilometer voor Harlingen, komende vanuit het oosten, ligt Franeker. Aan de hand van de door Gerard opgestelde lijst van postkantoren maakte ik een rondtocht door deze prachtige voormalige universiteitsstad. Mijn eerste stop is aan de Marconistraat 1A. Het ligt op een industrieterrein tegenover een garage, gespecialiseerd in 3e hands BMW3 modellen. Het oogt allemaal wat verloederd. Maar tot mijn verrassing is het pand nog gewoon in gebruik als depot voor postbezorgers. Ik zie de tassen en een aantal fietsen. Dit gebouw is relatief nieuw, het stamt uit 1991 en was tot 2013 als voorsorteercentrum voor een groot gebied in Noordoost Friesland (ook Harlingen viel onder Franeker). Het pand is te koop.

In het centrum parkeer ik ben een supermarkt van een bekende Noord Nederlandse keten. Een vriendelijke mevrouw legt me uit hoe de parkeerautomaat werkt (waarom werken die dingen overal anders?) en wijst me de weg naar Noord 86-88. Het modernistisch gebouw uit 1968 detoneert een beetje aan de fraaie stadsgracht. Het pand ligt wel midden in het centrum, dichtbij het monumentale stadhuis. Op deze Goede Vrijdag in coronatijd is het wel heel rustig in de historisch straten van Franeker!

In de Franeker Courant van 2 mei 2020 las ik dat  voor de bouw wel twee panden van de manufacturenzaak van de firma Lunter gesloopt worden. “De opdracht voor het ontwerp, met een directeurswoning op de eerste verdieping, werd gegund aan architect Piet de Vries (1897–1992).Volgens Max Popma, bestuurslid van de Vrienden van de Stad Franeker, mag De Vries met recht een van de belangrijkste Friese architecten van de twintigste eeuw genoemd worden. De Vries groeide op in Minnertsga. Na zijn opleiding in Amsterdam vestigde hij zich als zelfstandig architect in Leeuwarden.

Daar begon hij te werken in de stijl van de Amsterdamse School. Later schoof hij op in de richting van de Delftse School, die wat traditioneler was. Het Franeker postkantoor is een van de markante ontwerpen, die de bekering van De Vries tot een meer functionalistische architectuur in de jaren 1960 illustreert.” Tot zo ver de Franeker Courant. Dirk Groen, de eigenaar van een sportschool knapt het pand op eigen kosten op.

In de Voorstraat ligt een nog véél ouder postkantoor aan de Voorstraat 51: Het schitterende Valckeniershuis uit 1658. Naast dit pand ligt het oude Waaggebouw. De twee panden waren onderling verbonden. Het officiële laatste adres van het postkantoor voor het naar Noord 86-88 vertrok is Waagstraat 2. Dat pand werd duidelijk te klein in de jaren zestig.

Het maken van foto’s gaat steeds slechter, want mijn vingers zijn bijna bevroren in snijdende wind. Goed mikken en op de automaat van de Nikon vertrouwen is dat wat nog lukt.

Maar naar Harlingen is niet ver. Ik parkeer dichtbij de haven, de Grote Bredeplaats waaraan op nummer 6 het oude postkantoor ligt is om de hoek. Dit is de winkel- en horecastraat tussen de haven en het centrum. Op de site van Rijksmonumenten is heel veel informatie over dit typische Peters kantoor te vinden. (zie: https://rijksmonumenten.nl/monument/507133/postkantoor/harlingen/).

Peters was er in het jaar dat hij dit gebouw ontwierp al op gewezen dat het allemaal wel een tikje minder gotisch-uitbundig en dus goedkoper mocht. Boven de rechter ingangsdeur is het jaartal MDCCCXCVII (1897) aangebracht. In het “trommelveld” boven de linker deur een (post)hoorn met bliksem.

Het gebouw is nu deels in gebruik als kantoor, ik zie borden van De Jager Accountants BV en van RABO Hypotheekadvies. Een ander deel is verbouwd tot appartementen, ik zie een hel reeks bellen.

Ter afsluiting van mijn bezoek aan Harlingen loop ik nog een ronde langs de vele historische gevels voor ik weer de autoweg naar huis opzoek. Ik neem me voor om ooit nog eens aan de boekwerken van de beroemdste Harlinger, Simon Vestdijk te beginnen. Maar nu nog niet.

 

 

Het Peters' kantoor  aan de Grote Bredeplaats is een heel mooi voorbeeld uit zijn oeuvre. Het effect van het metselwerk met de gele banden is heel typerend. En de decoratie met posthoorn is buitengewoon fraai.

Maak jouw eigen website met JouwWeb