Het Pakkettensorteercentrum in Kolham

Boven en onder het monument aan de Meint Veningastraat in Hoogezand stamt uit 1898

Boven het troosteloze kantoor aan de Kerkstraat van Hoogezand stamt uit 1976. Onder: een van de vele monumenten door architect Peters ontworpen uit 1901 in Veendam.

Boven: in dit pand in Zuidbroek herkennen we geen postkantoor. Onder: ook Scheemda kent een monumentaal postkantoor van de hand van Peters

Een tocht naar het oosten van Groningen

Begin februari 2021. Nederland is nog steeds in lockdown. Het huisarrest begint te knellen. Het weer is niet erg uitnodigend, maar af en toe moet een mens er uit. Guus woont in Groningen, maar behalve de stad zelf ben ik nog niet vaak verder gekomen. Vandaag stap ik in de auto en rijd ik oostwaarts.

De eerste stop is bij Kolham. Hier is een aantal jaren geleden een Pakkettensorteercentrum gebouwd op een gunstige locatie naast de autoweg A7. Van een afstand zie je het reusachtige gebouw al liggen. Op het industrieterrein is nog plaats genoeg voor uitbreiding. Maar ik heb begrepen dat het beleid eerder zegt dat er dan een nieuw locatie gezocht wordt, dan dat men een bestaand locatie uitbreidt. Misschien is dat ook wel lastig, want het hele gebouw is rond één grote machine gebouwd. De pakjes worden vanuit de vrachtwagen op een band gelegd, gescand en dan naar het goede dock gebracht. Door de lockdown zijn de winkels gesloten en hebben de webwinkels en dus ook PostNL het heel erg druk.

Langs de muren van het gebouw zijn veel witte busjes en een aantal busjes in PostNL kleuren aan de docks aangemeerd. Vanaf hier wordt Groningen en de kop van Drenthe beleverd.

Het Dagblad van het Noorden plaatste op 27 november 2020 een artikel met wat achtergrondinformatie. 26 november was een hoogtepunt met 53.121 verwerkte pakjes. “Er kan geen pakje meer bij, we zitten vol. Tekent Gerdt van Hofslot op uit de mond van de depotmanager Marja Wiertsma. In 2013 bij de start waren het er nog maar 25.000.  Deze dag in de lockdownperiode, vlak voor Black Friday is een absolute topper. In Kolham werken 400 mensen. De sorteerband loopt van 7 uur ’s ochtends tot ’s nachts 1 uur.

PostNL maakt nu dagelijks 5500 bezorgritten, 1000 meer dan gewoonlijk. Op de drukste dagen worden 1,5 miljoen pakjes bezorgd. Gelukkig zijn door de lockdown de meeste mensen thuis en is de hitrate bijna 98%.

Iets verderop ligt in het wat troosteloze Hoogezand aan de Meint Veningastraat 117-119 (vroeger de Hoofdstraat) het oude postkantoor. Het is nu een gemeentelijk monument, verbouwd tot woningen. Een mooie gevelsteen geeft aan dat het gebouwd is in 1898. Tussen het kantoor en het lokaal beroemde Hotel Faber ligt en notariskantoor. Aan de andere kant van de zijweg ligt het kerkhof.

Iets verderop, aan de Kerkstraat 22, ligt het postkantoor uit 1976. Het staat leeg en biedt een buitengewoon troosteloze en verwaarloosde aanblik. Blijkbaar is het nog een tijd in gebruik geweest als Businesspoint, dat leid ik tenminste af uit de vergeelde posters. Aan de achterkant van het gebouw waar vroeger de parkeerplaats was, zie ik een tent. Hier heeft blijkbaar een sportschool een coronaproof locatie ingericht.

Veendam is een plaats in Groningen met wat meer allure dan Hoogezand. In de voormalige Rijks HBS is een interessant museum over de regio ingericht.  Maar daarvoor kom ik nu niet. Wel voor het in 1901 onder architectuur van de beroemde Peters gebouwde Rijksmonument aan het Beneden Oosterdiep 59. Hier is nu makelaarskantoor Alders gevestigd. Mooi detail is de authentieke De Koo brievenbus bij de voordeur. Ik pieker even als ik naar de gevel sta te bewonderen. Er is veel okergeel geschilderd. Zou dat authentiek zien? Ik loop naar binnen en leg aan een vriendelijke maar wat achterdochtige dame uit wat ik aan het doen ben. Als ik vertel dat ik een gepensioneerde ben met een vreemde hobby, mag ik wat foto’s van het interieur maken. Maar daarin is geen enkel detail te vinden dat aan het glorieuze postale verleden herinnert.  Meer bouwkundige informatie is te vinden op:  https://rijksmonumenten.nl/monument/515412/postkantoor-met-ingebouwde-dienstwoning/veendam/

Hier lees ik dat nog in 1983 er achter het gebouw de ruimte is uitgebreid. Blijkbaar heeft het nog lang dienst gedaan als Voorsorteercentrum.

De volgende halte is Zuidbroek, een mooi aan Groningse kanalen gelegen plaatsje. Naast het imposante voormalige Kantongerecht ligt aan de Spoorstraat 35 een woonhuis dat blijkbaar vroeger het postkantoor was. De voordeur is niet meer in gebruik, die ligt nu aan een zijstraat. Niets herinnert aan de voormalige bestemming. Aan de overzijde van de straat is een fietsenhandel op nummer 31 waarin nu een PostNL servicepunt is gevestigd. Opvallend is het grote postbussenfront aan de buitenzijde.

In de auto vertelt de radio dat de buien er aan komen, maar gelukkig blijft het droog. Scheemda heeft een wat merkwaardig centrum naast een grote parkeerplaats voor een supermarkt ligt het opvallende moderne stadhuis. Het contrast met het in de postkantorengotiek opgetrokken postkantoor is groot. In dit gebouw, dat stamt uit 1905, gelegen aan de Stationsstraat 204 is nu een Orthocenter gevestigd. Zo te zien is dat een modieuze benaming voor een tandartsenpraktijk. Het pand wordt gerestaureerd met een bijdrage van de Provincie Groningen. Meer info over dit rijksmonument vinden we op https://rijksmonumenten.nl/monument/522104/postkantoor-voorm-postkantoor-met-ingebouwde-dienstwoning/scheemda/. De Rijksdienst vindt het een goede, eenvoudige representant uit het oeuvre van C.H.Peters. I.t.t. het kantoor in Veendam zijn hier wel wat meer oorspronkelijke elementen bewaard. Maar een zekere tegenzin rond het onderwerp tandarts houdt met toch tegen om brutaalweg naar binnen te stappen.

Dan is het tijd om weer huiswaarts te rijden. Op de A7 rijdt ik langs het kunstwerk met de gasmolecule, nog door koningin Beatrix onthuld. Maar Groningen en het gas is een ander verhaal dan Groningen en de Post.