Arnhem – een stad met een postale geschiedenis

Op 22 september 2020 reden we naar Arnhem. In de ochtend hadden we Zutphen en Velp bezocht. Nu was het tijd om de postale hoogtepunten van Arnhem te verkennen. De eerste stop is in de wijk Klarendal. Hier ligt restaurant “Goed Proeven” in het gebouw dat nu Station Klarendal heet. We genieten hier op het terras van een smakelijke lunch. Het is een vreemd idee dat dit een gebouw is dat in 2005 in 125 stukken gezaagd is en verplaatste is van het stationsgebied naar deze locatie.

Dit is het oude expeditie- en pakketpostgebouw dat werd gebouwd in 1887 en is ontworpen door Cornelis Peters. Het stationspostkantoor bestond origineel uit maar één verdieping maar in 1916 werd er een verdieping op geplaatst. Arnhem is zwaar getroffen in de Tweede Wereldoorlog. Dit oude postkantoor is als een van de weinige gebouwen in het centrum ongeschonden door de oorlog gekomen. In 1949 kreeg het gebouw zelfs een aanbouw. Het stationspostkantoor heeft daarna nog heel lang in het Stationsgebied gestaan, tot er in 1997 nieuwe plannen kwamen. Het station en het omliggende gebied moest heringericht worden. Dit gebouw stond in de weg. Afbraak vond héél Arnhem geen goed idee.  Na een actie vanuit de inwoners van de stad voor het behoud van het gebouw besloot Volkshuisvesting daar geld voor uit te trekken. In 2005 werd het in stukken gezaagd en in 2007-2008 opnieuw opgebouwd. Arnhem had al een plan voor een modekwartier. Op de etages (die nu perrons worden genoemd) zijn nu dan ook mode-, communicatie- en marketingbedrijven gehuisvest. In 1961 verloor het pand al zijn oorspronkelijke bestemming. Het is daarna zo vaak verbouwd dat van het interieur niets meer origineel is, dus alleen de gevels zijn verplaatst.

We kijken nog even binnen, maar wat we zien is een eigentijdse café-restaurant zonder enige postale verwijzingen.

Bron: https://indebuurt.nl/arnhem/toen-in/toen-in-arnhem-hoe-het-stationspostkantoor-naar-klarendal-werd-verplaatst~68739/

Na de lunch zoeken we het voormalige expeditieknooppunt aan de Johan de Wittlaan op. Dit werd in 1982 opgeleverd. Het is het enige “oude” EKP dat PostNL nog in gebruik heeft. Bij een eerder bezoek (in 2013) bezocht ik hier het archief in de kelder en een ruimte waarin een indrukwekkende verzameling van alle Nederlandse brievenbussen is opgesteld. De inpassing van het pand in de wijk ’t Broek was nogal lastig (niet iedereen zat ook op zo’n druk complex te wachten in de wijk). Architect Fichtinger van Articon loste het inpassingsprobleem op door een grote schuine glazen gevel tussen wijk en gebouw te zetten. Aarzelend (we zijn immers geen Postmedewerkers meer) lopen we langs de slagboom. We zien een verzamelpunt van vrachtauto’s en lopen langs de gevel. Dan zijn we op de parkeerplaats en het los- en laadperron voor busjes en vrachtwagens. Bij elk uitgang staat beschreven voor welke rit hier geparkeerd mag worden. We raken in gesprek met een vriendelijke jongedame. We leggen uit dat we geïnteresseerde oud-collega’s zijn waarop ze vraagt of we het gebouw willen zien. Dat vraagt ze even aan haar manager en het mag. Eigenlijk was haar dienst afgelopen en was ze op weg naar huis, maar een rondleiding kan nog wel even. Het gebouw, vertelt ze, is nu voornamelijk in gebruik als Voorbereidings Locatie (VBL). Hier komt de post van het sorteercentrum (in dit geval van Den Bosch) en wordt de post door huisnummersorteermachines op volgorde van de loop van de postbezorger gezet. In de volgende stap van het proces worden hier vanaf vier uur ’s nachts de tassen van de postbezorgers gereed gemaakt door bundels “mooie” post en bundels “grote” post op volgorde in de tas van de postbezorgers te zetten. Eén postbezorger kan voor één wijk meerdere tassen meekrijgen. We zien voorraden tijdschriften en andere post liggen. Met de grote klanten is afgesproken welke post op piek- en welke op daldagen meegenomen wordt. We zien ook de kantine. Voor ons heel normaal; voor haar een plek van vroeger. “Hier kon men rustig koffie drinken en zelfs een warme maaltijd gebruiken”. Dat is niet meer. Wat opvalt is hoe keurig volgens alle corona-voorschriften het gebouw is ingericht. We horen nog dat steeds meer VBL-en worden opgeheven en de voorbereiding geconcentreerd wordt. Maar Arnhem mag nog wel even door. Een praktisch probleem is wel dat het werven van medewerkers die om vier uur ’s nachts willen beginnen te werken lastig is.

We bedanken haar hartelijk voor deze unieke persoonlijke rondleiding. We zijn blij dat we ook nu nog het kwaliteitsbewustzijn en het enthousiasme voor het mooie bedrijf aantreffen bij een jonge medewerker van nu.

Maar dan is het tijd om weer huiswaarts te rijden. Arnhem, we komen terug!

Heeft u ook een verhaal of heeft u aanvullingen: mail naar gjfmklaas@gmail.com