Te beginnen vanaf Amsterdam Centraal op de plek waar we alle drie actieve herinneringen aan hebben. Amsterdam OKA, aan het Oosterdok. Een ontwerp van architect P.J. Elling volgens de bouwstijl functionalisme. Het productiebedrijf  voor Amsterdam en het sorteercentrum voor het EKP gebied. Geopend in 1968, afgebroken in 2010. Het had alle postale functies verloren. Niets meer van terug te vinden. Met ons lekenverstand vonden wij dat met name de toenmalige hoogbouw nogal beeldbepalend was en een herstart had verdiend. Fout gedacht, alles is weg en er staat nu nieuwbouw aan de Oosterdokskade. Ook heel fraai overigens. Niks mis mee. Onder meer huisvest het de bibliotheek Amsterdam (OBA). Alleen het drijvende Chinese restaurant ligt er nog. Destijds hebben vele collega’s daar een copieuze maaltijd genuttigd op kosten van de zaak.

Tussen het station CS en het OKA ligt nog het voormalige stationspostkantoor (1925- 1968), de voorloper van het OKA. Kijkend vanuit de binnenstad aan de rechterzijde geplakt aan het station. Het ontwerp is van zoon Jos Cuypers, de bouwstijl is het traditionalisme; Amsterdam CS is van vader Cuypers. Omdat de straat opgebroken was is het ons niet gelukt om te bekijken welke functie het pand nu heeft.

Op naar de Nieuwezijds Voorburgwal. In 1855 werd hier het Koninklijk Postkantoor gebouwd naar een ontwerp van Oudshoorn. Op ongeveer dezelfde plek op nr 182 is Magna Plaza gehuisvest, een winkelcomplex in het gebouw dat destijds het hoofdpostkantoor van Amsterdam was, de opvolger van het Koninklijk Postkantoor. Het beste voorbeeld van de postkantorengotiek, zoals de panden van architect CH Peters ook wel werden genoemd. We zijn door het winkelcomplex gewandeld met de bestektekeningen uit 1900 in ons achterhoofd. Op de begane grond de postfuncties, links PV en rechts LD, op de etages de seinzalen, telefoonzalen, een multipurpose pand. Er is veel fantasie nodig om daar iets van terug te vinden. Gelukkig was er het trappenhuis, niets aan veranderd. Het verraadt de charme van destijds.

Als je de postale geschiedenis van Amsterdam Centrum wilt begrijpen moet je ook huisnummer 226 en het pand Singel 250 er bij betrekken. Al in 1927 werd het geldkantoor en de telefooncentrale uit  het Peters’ pand verplaatst naar het nieuw gebouwde pand op nummer 226. Maar 25 jaar jonger, toch een volstrekt andere uitstraling. Architect J. Crouwel (ook bekend van het Neude in Utrecht ) bouwde een pand volgens de opvattingen van de nieuwe zakelijkheid. In het gebouw is nu AH en op de etages is een hotel ondergebracht. We waren onderling niet eens welk gebouw we het meest konden waarderen, Peters of Crouwel.

Dan nog het pand Singel 250. Na de verkoop van het hoofdpostkantoor dat plaats maakte voor Magna Plaza werden de nog aanwezige loketfuncties ondergebracht in dat pand.  Dat zal er wel mee te maken hebben dat de Gemeentegiro Amsterdam er ooit gehuisvest was. Die instelling was inmiddels bancair gefuseerd met de Postbank en later is de eigen bestelorganisatie van de gemeentegiro samengevoegd met PTT Post Amsterdam. Wellicht kwam het pand zo in de boedel van de PTT ( maar dat is gissen). Dit prestigieuze pand herbergt nu een sportschool, is in 1910-1912 gebouwd  in opdracht van de Nederlands-Indische Handelsbank. De bancaire voornaamheid  (bouwstijl Neo-Hollands-classicisme )  is hier en daar nog terug te vinden.

Allemaal mooi en aardig. Het hoogtepunt van de dag was “Het Amsterdamse School Museum Het Schip“ in de Spaarndammerbuurt. Nu een museum, in 1914-1921 gebouwd als een project van de socialistische woningcorporatie “Eigen haard “. Architect  Michel de Klerk heeft zich uitgeleefd en een complex tot stand gebracht met woningen, een school en een postkantoor. Met als maatschappelijke gedachte om de arbeidersklasse uit de krotwoningen te halen en beter te huisvesten. Het postkantoor was volgens de gids bedoeld om te faciliteren dat loon uitbetaald kon worden op een veiliger plek dan in de kroeg. In het postkantoor werden de arbeiders immers gestimuleerd om te sparen en de inleg kon daar gelijk worden gedaan. Dat geld verdween dus niet in de zakken van de kroegbaas.

Onze suggestie, ga zelf een keer kijken.  Het is de moeite waard.