Gooise Postkantoren

Op 29 april 2022 moest ik in Amersfoort zijn. De lezer van de stukjes op deze website weet inmiddels dat zo’n reisje een gedegen voorbereiding vraagt. De vraag moet beantwoord worden hoe met een minimale omweg zo veel mogelijk interessante postkantoren bezocht kunnen worden. ’t Gooi ligt aardig op de route als je uit het Noorden komt. Op de heenweg bezocht ik Huizen, Blaricum en Laren. Op de terugweg Bussum en Naarden. Ik zag een aantal interessante postkantoren.

HUIZEN

Boven: Het lastig her te bestemmen postkantoor aan de Kerkstraat 2 in Huizen. Onder: het fraaie oude postkantoor dat gesloopt werd.

In Huizen rijd ik rechtstreeks naar het voormalige postkantoor op de hoek van de Kerkstraat en de Havenstraat. Het officiële adres is Kerkstraat 2. De ligging is fantastisch, het gebouw uit 1985 echt niet. Architectonisch is het een niets. Als ik informatie over dit kantoor ga zoeken merk ik dat men in Huizen niet goed weet wat met dit pand aan te vangen. Het ligt in het verlengde van een aantal winkelpanden uit ongeveer dezelfde periode. Ik citeer uit een bericht uit 2016: “ Het hele blok heeft zacht gezegd een nogal gedateerde uitstraling, waar de cynici onder ons wel een definitieve en rigoureuze oplossing voor hebben: de bulldozer erover en opnieuw beginnen.” (Bron: http://www.vriendenvanhetoudedorphuizen.nl/2016/08/19/van-bulldozerfilosofie-tot-architectonische-restyling-wat-doen-we-met-de-kerkstraat-het-oude-postkantoor-en-de-blokkerpanden/). Het gebouw is eigendom van de gemeente Huizen. In 2019 zijn de gesprekken met een mogelijk nieuwe eigenaar vergevorderd. Een supermarkt met daarboven appartementen is het plan. Misschien komt het er nog wel eens van, maar nu is het een gebouw dat door de gemeente wordt uitgeleend voor diverse goede doelen, een kunstmarkt, een kerstmarkt, enzovoort. Nu mag de Historische Kring Huizen de etalage vullen met foto’s van vroeger. Ik zie een foto van een voorganger van dit gebouw uit 1890. Dat stond op de hoek van de Kerkstraat (nummer 18) en de Keucheniusstraat. Helaas in 1984 gesloopt.

BLARICUM

Verder naar Blaricum. Groot zijn de afstanden niet binnen ’t Gooi. Aan de Huizerweg 9 stop ik bij een rietgedekte villa waarin een notariskantoor is gevestigd. Boven de hoofdingang is het Rijkswapen aangebracht. Blijkbaar een standaardmodel, want deze gevelsteen zagen we ook elders. Rijksbouwmeester Crouwel was verantwoordelijk voor het ontwerp uit 1917, blijkbaar was deze steen voor hem een middel om de waardigheid van zo’n rijksgebouw uit te drukken.

Huizerweg 9 in Blaricum, vroeger en nu. Hierboven de gevelsteen met de leeuwen.

Laren

Laren kent een rijke postgeschiedenis die voorbeeldig beschreven staat op de website van de Historische Kring Laren (https://historischekringlaren.nl/de-3-postkantoren-van-laren/). Ik kan het niet beter vertellen, dus hierna volgt een iets ingekorte versie van het verhaal.

Postkantoor 1

Bij Koninklijk Besluit werd de eerste april 1891 besloten tot het vestigen van een postkantoor te Laren NH met daaronder ressorterende hulpkantoren te Blaricum en Huizen. Maar door gebrek aan ruimte ontstonden er begin 1900 plannen voor een nieuw gebouw. Het duurde nog tot 1903 voor dat architect van Kesteren de bouwplannen inleverde en de aanbesteding plaats vond. Al reeds op 25 april 1906 kon het nieuwe kantoor betrokken worden. Het was gebouwd naast het oude gehuurde kantoor en werd genummerd Hilversumseweg 53 dienstgebouw en 534 voor de ambtswoning, die zeer ruim was ingericht. Het dak was voorzien van een torentje van waaruit de verbindingen waren aangebracht naar de toen nog kleine aantal aangeslotenen bij de telefoondienst. Door de uitbreiding van de telefoondienst werd er overgaan op ondergrondse aansluitingen en in 1923 werd het toen overbodige torentje gesloopt.

Postkantoor 2
Als gevolg van de uitbreiding van de telefoondienst vond er tegelijk een verbouwing plaats van het kantoor. De telefoonkamer werd ongeveer vier maal zo groot, het bestellerslokaal werd vergroot en er werd er ‘een houten karren en rijwielenbergplaats’ gebouwd, waarvoor een gedeelte van de tuin van de ambtswoning werd benut. De gemeente breidde zich al meer en meer uit en al spoedig bleek dat de verbouwing een lapmiddel was geweest. Met het oog op een voorgenomen verbouwing werd 4 februari 1932 de ambtswoning door de toenmalige directeur ontruimd. Maar spoedig werd besloten met het oog op automatisering van het telefoonbedrijf tot nieuwbouw over te gaan. Op 7 december 1935 werd er een bouwplan ontvangen van de plaats waar het kantoor zou worden gebouwd en wel het Schoutenbosje. …. In september 1937 werd het geheel aan de eisen van de tijd ingerichte gebouw in gebruik genomen. Voor wat betreft de post- en telegraafdienst. De telefoondienst bleef nog in het oude gebouw tot 26 april 1938. …….  Het oude gebouw aan de Stationsweg is overgegaan naar de gemeente Laren. Die gebruikte het gebouw als dependance. ……  De Oude Post werd gesloopt om plaats te maken voor de nieuwe vestiging van de Rabobank. De straatnaam werd veranderd in Burgemeester van Nispen tot Sevenaerstraat.

 

Postkantoor 3
Vanaf 1937 leek het gebouw aan het Schoutenbosje aanvankelijk wat ruim van opzet daar alles in Laren gemoedelijk en rustig verliep. Na de wereldoorlog begon de toevoer van poststukken in een snel tempo toe te nemen. ….  Gelukkig was het gebouw daar op voorbereid.

De post van Laren en Blaricum werd in Laren uitgesorteerd. Alleen voor de grotere plaatsen. De sortering en de verdere afhandeling gebeurde in Hilversum. Dit werd door de zo geheten expediteurs gedaan, die hiervoor een speciale opleiding hadden genoten. De voorbereiding, het voorsorteren van in de nacht en ochtend aankomende post werd door enkele leden gedaan, waarna de tussen 05 en 06 uur in dienst tredende bestellers de post verder uitsorteerden …..

In 2007 sloot ook dit kantoor haar poorten. Het kantoor in Huizen nam de werkzaamheden over.

Als ik voor Schoutenbosje 5 sta ziek ik een imposant gebouw. Prachtig gerenoveerd. Het is een gebouw dat als kantoorpand in gebruik is door meerdere instellingen. Wat me opvalt is dat KPN nog wel gebruik maakt van dit gebouw. Opvallend is dat als ik het op Streetview opzoek, ik constateer dat de afbeelding geblurred wordt.

De projectontwikkelaar (bron www.vanwilsum.com) geeft aan dat het gebouw in totaal 1253m2 groot is.  De begane grond ligt verhoogd, toegankelijk middels een hardstenen trap, welke geheel in stijl in originele staat is gebracht. In 2010, na vertrek van de postbestellers, is het kantoorgebouw compleet gestript en zijn alle voorzieningen geheel vernieuwd. Zo zijn onder andere alle kunststof puien en kozijnen verwijderd en vervangen door authentieke stalen stoeltjesprofielen (circa 85 stuks), welke zijn gepoedercoat en voorzien van blank isolatieglas. Alle installaties zijn vernieuwd, waarbij een luchtbehandelingsinstallatie met koeling is aangebracht. De rode handvorm steen en de houten overstekken geven het pand zijn herkenbare jaren 30-uitstraling.

 

 

 

Links: de postkantoren van Laren naar jaar van oprichting gerangschikt (bron: Historische Kring Laren). Op de tweede foto zien we mooi het torentje dat in 1923 gesloopt werd. De onderste drie foto's zijn van Schoutenbosje 5. 

Bussum

Bussum, het afgebroken postkantoor aan de Havenstraat.

Boven: Drie maal een blik op de creatie van Rijkbouwmeester Crouwel aan de Postweg 2 in Bussum.

 

NAARDEN

Het gebouw van de Posterijen aan de Poststraat 2 in Bussum werd in 1933 voor de PTT ontworpen door de architect Joseph Crouwel jr., Rijksbouwmeester. Voordat het postkantoor werd gebouwd stond op deze locatie, gelegen tussen de Huizerweg en de Driestweg, een villa. De aanbesteding voor het bouwen van een Post- en Telegraafgebouw werd in december 1931 gedaan door de Rijksgebouwendienst.

Het Postkantoor werd uitgevoerd in skeletbouw en met stenen vervaardigd uit gele Friese steen. De kap was bedekt met donkerrood verbeterde Hollandse dakpannen. De natuursteen van de stoepen en dorpels werd uit Franse kalksteen (Rocille) vervaardigd en het gebouw zelf voorzien van stalen ramen, behandeld met aluminiumverf.

De wachtruimte was gedecoreerd met geglazuurde geelkleurige bakstenen lambris en de vloerbedekking vervaardigd van Solnhofertegels van vijftig keer vijftig centimeter. Er waren bij de opening dertien loketten beschikbaar - waarvan er slechts zes geopend waren, zodat, zoals de Gooi- en Eemlander schreef, "de nieuwe wachtruimte wel van pas zal komen".

In de rede van directeur C.F. Otten, tijdens de officiële bezichtiging, werd de historie van de Posterijen in Bussum gerecapituleerd.  De post werd vanaf 1833 tot 1865 rondgebracht door een gemeentelijke loopvrouw. Pas in 1895 kreeg Bussum een eigen postkantoor en was het wat de post betreft niet langer meer afhankelijk van Naarden. In 1875 werd een bestelhuis voor de post gebouwd maar de postbezorger had het toen nog niet erg druk: naast postbode was hij actief als doodgraver en gemeentebode. Al vijf jaar later werd het nodig om naast de brievengaarder, zoals de postbode indertijd genoemd werd, twee hulpen in te huren.

Het eerste echte postkantoor werd rond de eeuwwisseling in het Raadhuis gesticht., waardoor dat van Naarden kwam te vervallen. Op 1 mei 1906 werd de P.T.T. dienst ondergebracht in een gebouw aan de Havenstraat, dat uiteindelijk vervangen werd door het dan nieuwe gebouw aan de Poststraat.

In 1966 werd het postkantoor in drie fasen geheel verbouwd: het werd uitgebreid en naar de eisen der nieuwe tijd gemoderniseerd. Voor de duur der verbouwing werd een noodpostkantoor geopend.  In het hogere gebouw, links van de hoofdingang was Telecom gevestigd.

Het postkantoor werd uiteindelijk in mei 2010 gesloten. Het werd enige tijd “anti-kraak” gebruikt. Op enig moment werd besloten om het oude postkantoor om te bouwen tot een multidisciplinair medisch centrum. Maar zo te zien is het er nog niet van gekomen. Het monumentale gebouw ligt er eerlijk gezegd wat verwaarloosd bij.

De gemeente Bussum blijft positief en hoopt dat er alsnog een koper voor het postkantoor gevonden wordt. 'Het doel van dit project is het bestaande gebouw zodanig herbestemmen en renoveren, dat het in zowel ruimtelijk als in functioneel opzicht past in de bestaande omgeving', aldus de gemeente Bussum.

Bronnen:

www.dichtbij.nl/3941213/weer-leven-oude-postkantoor-bussum

www.gooieneemlander.nl/cnt/dmf20190102_30400690?utm_source=google&utm_medium=organic

 www.gooisemereninformatie.nl/bussum-menu/bussum-gebouwen/126-openbare-gebouwen/168-voormalig-postkantoor-poststraat-bussum

Naarden ken ik blijkbaar alleen van hele drukke momenten. Dan moet je je auto op een parkeerplek buiten de vesting neerzetten. Maar nu is het rustig en brengt mijn navigatiesysteem mij rechtstreeks naar het voormalige Post- en telegraafkantoor met directeurswoning aan de Cattenhagestraat 27, hoek Pastoorstraat in Naarden (gemeente Gooise Meren).  Een sprookjesachtig pand in neo-renaissancestijl. Het bouwjaar is 1902, architect was A.H. Arentsen uit Bussum en de aannemer Aris Klaver uit Hilversum. Grappig is het hoektorentje met windwijzer, waarin een posthoorn is afgebeeld. Eind 20e eeuw werd het als postkantoor (toen was het een bijkantoor van het Bussumse Postkantoor) gesloten. Daarna, tot ca 2009, was hier de Vestingapotheek ondergebracht. Nu is het een winkel in woningtextiel. Bron: www.tgooi.info/naarden/apotheek.php

Drie maal Naarden, Cattenhagestraat 27

Boven: In 1994 kende 't Gooi nog vier hoofdpostkantoren/RVEn. Bussum, Huizen, Laren en Hilversum. Die werden in dat jaar samengevoegd met een aantal andere RVEn tot het Rayon Almere. Onder: op dit kaartje zien we de Gooise postcodes. het stamt uit het jaar 2006. In de plaatsen met de paarse stip was nog een voorsorteercentrum gevestigd.

Maak jouw eigen website met JouwWeb