Een bijzondere postgeschiedenis  Deel 2

1920 De KLM opent de luchtlijn naar Londen

Na de eerste wereldoorlog kwamen er grote aantallen vliegtuigen en piloten ter beschikking en zagen enkelen, zoals Albert Plesman, de potentie van dit nieuwe vervoermiddel. Hij richtte in 1919 de KLM op. Vanaf de eerste vlucht naar Londen in 1920 werd er post meegenomen. Postvervoer per vliegtuig was natuurlijk wel wat duurder. Er kwamen speciale luchtpostzegels.

1921 LP1-3

1924 De eerste postvlucht naar Indië

De wereld werd snel kleiner. Op 1 oktober 1924 werd de allereerste vliegtocht van Nederland naar Nederlands Indië ondernomen. Dat gebeurde met een éénmotorige Fokker F-VII met als gezagvoerder een vlieger van de KLM met de welluidende naam A.N.J. Thomassen à Thuessink van der Hoop; de tweede piloot was H. van Weerden Poelman en de boordwerktuigkundige was P.A. van de Broeke. Dit drietal volbracht deze vlucht in 127 uur en 16 minuten, verdeeld over 20 vliegdagen. De afstand was 15.373 km en er werden 19

1930 Opening van het Nachtpostnet

In 1926 starten post en spoorwegen gesprekken over een landelijk nachtpostnet. Op 6 oktober 1930 kon dit gerealiseerd worden. Post kon aanhalen bij het plan van de spoorwegen om een nachtgoederennet met beperkt passagiersvervoer te openen. Niet alle kosten van het net kwamen dus ten laste van de post. De ene verandering lokte de andere uit. Op het moment dat de post aankwam op het station was er dikwijls nog geen ander OV beschikbaar, dus moest men wel gebruik maken van de auto. In heel veel provinciesteden kon nu waargemaakt worden dat post die ’s avonds in de bus was gestopt de volgende dag bij de eerste bestelling werd bezorgd.

2022 Speciaal velletje t.g.v. tentoonstelling 

1942 Radiozegel

In mei 1940 kwam Nederland in de Tweede Wereldoorlog terecht. De materiële schade viel in eerst instantie mee, maar tegen het einde van de oorlog verdween steeds meer Post-materiaal  naar Duitsland. Ook veel medewerkers van Post werden in Duitsland ingezet in het kader van de Arbeidseinsatz.  De onder Duits toezicht staande ambtenaren voerden ook nieuwe wetten in. Zo werden bijvoorbeeld tot 1940 de omroepen uit de contributie van hun leden betaald. Vanaf 1941 werd de PTT belast met de uitvoering van de heffing en

1945 Einde Tweede Wereldoorlog

Op het Nassauplein in Den Haag staat een monument voor alle in de in oorlog gevallen werknemers van het PTT-bedrijf.  Het is verrezen in de jaren 1947-48, is gemaakt van Italiaanse travertin en is 7 meter hoog. Het monument van Hildo Krop is een zuil, bekroond met een kapiteel waarin Sint-Joris en de draak zijn afgebeeld. Op het kapiteel is een beeld van een staande mannenfiguur geplaatst, wat de verpersoonlijking is van de herrijzenis. Aan de voet van de zuil bevindt zich een beeldengroep van een liggende vrouwen- en mannenfiguur, zij symboliseren de oorlogsslachtoffers. De tekst op de achterzijde van het voetstuk luidt:

OPGERICHT TER NAGEDACHTENIS

VAN DE WERKERS VAN HET PTT-BEDRIJF

GEVALLEN IN DE OORLOGSJAREN

1940-1945

1953 ’s Gravenhage Waldorpstraat volledig in gebruik

Al voor de oorlog zag men in dat de groeiende hoeveelheden post niet meer alleen in de treinen en op de talrijke hoofdpostkantoren gesorteerd konden worden. Er ontstond een behoefte aan grote postkantoren, gelegen aan een station. Binnen de gebouwen moest ook ruimte zijn voor sorteermachines. ’s Gravenhage Waldorpstraat is een van de eerste stationspostkantoren die met dit in gedachten ontwikkeld werden. De Rijksbouwmeesters waren nog verantwoordelijk voor de ontwerpen van de PTT.  Waldorpstraat is dan ook een ontwerp van G.C. Bremer, Rijksbouwmeester van 1924 tot 1945. Bremer ontwierp het stationspostkantoor in 1939 in samenwerking met de constructeurs J. Emmen en H.J.J. Engel. Met de bouw werd in 1940 begonnen en nadat het werk in 1942 was stilgelegd, werd het na de oorlog weer hervat 

1960 Proef met Tweelingbrievenbus geslaagd

Post heeft uiteraard continu gestreefd naar efficiency.  In 1954 deed men in Den haag een eerste proef met een tweelingbrievenbus. 35% van de post in de bus bleek bestemd te zijn voor de eigen woonplaats. Waarom zou het publiek niet deze eerste sorteerslag zelf voor zijn rekening nemen? Er kwam dus een bus met twee gleuven, één voor de eigen woonplaats en één voor de verdere bestemmingen. Parry en Truyen konden in 1957 een eerste proeve van een ontwerp presenteren. Getest werd met een model van perspex. In 1960 was de proef geslaagd zodat in 1962 in Den Haag de twaalf eerste exemplaren geplaatst konden worden. In eerste instantie met een grijs front, in 1981 werd het front rood in het kader van een nieuwe huisstijl. Toen de matrijs versleten was na 50.000 exemplaren moest er een nieuwe bus komen. Die werd in januari 2002 onthuld en ik oktober 2003 afgebeeld op een bedrijfspostzegel. Toen TPG Post TNT Post werd kwam er een postzegel met een oranje bus.

2003 Bedrijfspostzegel rood

2007 Bedrijfspostzegel oranje

1962 Automatisering landelijk telefoonnet voltooid

Nieuwe technische ontwikkelingen betekenden vaak dat men verwachtte dat de postvoorziening overbodig zou worden. Dat gebeurde bij de introductie van de telefoon, van de fax. Niets bleek minder waar, tot na het jaar 2000 internet en email gemeengoed werden.

Tussen 1950 en 1970 werd de telefoon ook in de Nederlandse particuliere huishoudens een heel gewoon communicatiemiddel. Dat betekende wel dat het aandeel particuliere correspondentie afnam. Het zakelijke verkeer nam

1975 Het Dr. Neherlaboratorium van de PTT maakt grote stappen op het gebied van handschriftherkenning

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan (in 1968) schreef de PCGD (Postcheque en Girodienst) een prijsvraag uit. Hoe herken je handgeschreven cijfers? Uit de hele wereld werden inzendingen ontvangen. De ideeën van de heer A.A. Spanjersberg  sloegen aan. Het Dr. Neher Laboratorium van de PTT kreeg de opdracht de ideeën uit te werken. Zo ontstond een “optische leesmachine voor handgeschreven cijfers”. In 1975 werd deze machine in Den Haag in bedrijf gesteld. De resultaten waren redelijk goed; 93% van de cijfers werd herkend. Het belangrijkste doel was de automatisering van de postgiro die werkte met ponskaarten. De gemiddelde girokaart kende twaalf cijfers, dat betekende dat 60% van de kaarten zondermeer goed was. Dat was natuurlijk niet goed genoeg. De ontwikkeling ging verder! Maar ook was de techniek van groot nut voor Post. Wat als een machine cijfers en zelfs handschrift zou herkennen?

1978 De postcode bij het publiek in gebruik

Na een lange zoektocht in binnen en buitenland besloot Post dat voor Nederland een postcode bestaande uit vier cijfers en twee letters ideaal was. In combinatie met een huisnummer zou zelfs elk pand in Nederland geïdentificeerd kunnen worden. Allereerst werden bedrijven verleid of min of meer gedwongen gedwongen om de postcode toe te passen. In 1978 werd het Nederlandse publiek dringend verzocht de postcode toe te passen. Om het zoeken te vergemakkelijken kreeg iedereen een postcodeboek met alle adressen.

1989 Het Staatsbedrijf PTT wordt een de Naamloze Vennootschap KPN

De jaren tachtig waren jaren van nadenken over rollen van de staat en van bedrijfsleven. Een neoliberale geest waarde door de wereld. Engeland had Margaret Thatcher, Nederland Ruud Lubbers. Na diep nadenken in diverse staatscommissies en in de Kamer werd besloten dat het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie omgevormd moest worden tot een heuse Naamloze Vennootschap, KPN NV. Voorshands wel met alle aandelen in handen van de staat. Maar toch op enige afstand. Er bleven kaders, maar veel kon men nu zelf bepalen. Zo kwam er een eigen CAO.